Gayrimenkul fiyatları neden artıyor? Kiralar neden yükseldi?
Gayrimenkul fiyatları neden artıyor? Kiralar neden bu kadar yükseldi? Kiralık daire bulmak neden bu kadar zorlaştı? Bütün bu soruların yanıtları yapı izin belgelerinde ve ruhsatlarında yatıyor. Yapı izin belgesi iskân belgesi olarak da biliniyor. Biten bir inşaatın belirlenen standartlara uygun şekilde yapıldığını gösteriyor. Bu belge yapı tamamlandığında alınıyor. Yapı izin belgesi ne kadar inşaatın tamamlandığın gösteren en önemli istatistik bilgidir.
Son Yıllarda Tamamlanan İnşaatlar Azaldı
2013 yılına kadar alınan yapı izin belgeleri Türkiye genelinde yıllık 200 milyon metrekare altında seyrediyordu. 2014 yılında ilk kez 200 milyon metrekare sınırını aşarak 220.653.829 oldu. 2017 yılında 287.333.966 metrekareye ulaşan yapı izin belgeleri bu tarihten itibaren önemli düşüş gösterdi. 2018 yılında 149.438.529 metrekare, 2019 yılında 73.361.632 metrekare, 2020 yılında ise 112.266.928 metrekare oldu.
Son Yıllarda Planlanan İnşaatlar Azaldı
Yapı Ruhsatlarına, yani planlanan inşaatlara bakar isek şöyle bir tablo görüyoruz. 2017 yılında 287.333.966 ruhsat metrekaresi, 2018 yılında 149.487.529 metrekareye, 2019 yılında ise 73.361.632 metrekareye düştü. 2020 yılında 112.266.928 metrekareye yükseldi ancak bu rakam 2014-2017 yıllarındaki alanın (ortalama) ancak yarısına denk geliyor.
Gayrimenkul Fiyatlarını ve Kiraları Arttıran Nedenler
Yapı izin belgelerindeki ve inşaat ruhsatlarındaki bu dalgalanma gayrimenkul piyasasını daha iyi yorumlamamızı sağlıyor. 2014-2017 yılları arasında inşa edilen gayrimenkuller alıcı bulmakta zorlandılar ve fiyatlar yerinde saydı. Bekledikleri satışı yapamayan müteahhitler yeni inşaatlara başlamadı. Düşen arz ve talebi tetikleyen düşük faiz kampanyaları ile son yıllarda stoklar eridi. Arz ve talep dengeye geldi. Artan inşaat maliyetleri ve eriyen stoklar gayrimenkul fiyatlarının artmasına yol açtı. Diğer yandan pandemi sürecinde yaşlı akrabaları ile beraber yaşayan gençler ailelerini korumak amacı ile ayrı evlere çıktılar. Türkiye’ye gelen göçmenler kiralık evlere talebi arttırdı. Artan gayrimenkul fiyatları ve enflasyon yeni kiralamalarda fiyatların sıçramasına neden oldu.